Tác động sức khỏe của biến đổi khí hậu ở Châu Âu nhìn từ một báo cáo

Tác động sức khỏe của biến đổi khí hậu ở Châu Âu nhìn từ một báo cáo

Dự án khoa học “Đếm ngược Lancet: Sức khỏe và Biến đổi Khí hậu ở Châu Âu’” (The Lancet Countdown: Health and Climate Change in Europe) được thành lập vào năm 2021 nhằm mục đích thúc đẩy ý chí chính trị và xã hội của Châu Âu thực hiện khẩn trương các hành động thích ứng và giảm nhẹ khí hậu, đáp ứng các vấn đề sức khỏe. Nhóm nghiên cứu vừa công bố báo cáo thứ hai vào tháng 5/2024 trên tạp chí Lancet Public Health.

Báo cáo đã tổng quan hàng trăm nghiên cứu về ảnh hưởng sức khỏe của biến đổi khí hậu – cũng như các hành động được thực hiện để ứng phó – ở châu Âu. Nhà nghiên cứu khí hậu và sức khỏe Rachel Lowe và các đồng nghiệp của cô đã theo dõi 42 chỉ số, bao gồm chỉ số về tử vong liên quan đến nóng, sự lây lan của các bệnh truyền nhiễm và xu hướng nghiên cứu về sức khỏe và biến đổi khí hậu. Lowe, người làm việc tại Trung tâm Siêu tính toán Barcelona và Viện nghiên cứu Tiên tiến Catalan ở Tây Ban Nha, cho biết: “Chúng ta thực sự cần một số hành động quyết liệt từ các nước châu Âu để giúp giữ cho người dân châu Âu cũng như cộng đồng trên toàn cầu được an toàn trước những tác động sức khỏe của biến đổi khí hậu”. Ana Raquel Nunes, nhà nghiên cứu sức khỏe và môi trường tại Đại học Warwick, Vương quốc Anh, cho biết “Báo cáo nhấn mạnh sự gia tăng đáng báo động về tỷ lệ tử vong và bệnh tật liên quan đến gia tăng nhiệt độ và sự gia tăng các bệnh nhạy cảm với khí hậu”.

 

Dưới đây là 3 đồ họa được  tạp chí Nature chọn ra từ báo cáo nhằm cho thấy thế giới nóng hơn đang ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe và nghiên cứu trên khắp châu Âu.

 

Nóng chết người
Lowe và các đồng nghiệp của cô đã sử dụng dữ liệu về tỷ lệ tử vong và nhiệt độ, cũng như bằng chứng trước đây về mức độ ảnh hưởng của nhiệt độ đến tỷ lệ tử vong, để ước tính rằng so với giai đoạn 2003–2012, giai đoạn 2013–2022 tỷ lệ tử vong liên quan đến nhiệt đã tăng trung bình 17 ca trên 100.000 người mỗi năm trên khắp châu Âu. Tỷ lệ tử vong liên quan đến nhiệt ở phụ nữ tăng cao hơn so với nam giới.

 

Kim van Daalen, nhà nghiên cứu về biến đổi khí hậu, bệnh tật và bất bình đẳng giới tại Trung tâm Siêu tính toán Barcelona, cho biết: “Sự chênh lệch theo giới tính có thể được giải thích bằng sự khác biệt về khả năng mất nhiệt của cơ thể và tốc độ ra mồ hôi tối đa”. Lowe cho biết, một yếu tố khác có thể dẫn đến khoảng cách về giới tính là phụ nữ thường có tuổi thọ lớn hơn nam giới và người già thường dễ bị tổn thương hơn trước những căng thẳng liên quan đến nhiệt. Người già cũng thường hay sống một mình, điều này khiến họ gặp nguy hiểm hơn do nắng nóng.

 

Côn trùng và ký sinh trùng
Nhiệt độ ấm hơn đang tạo điều kiện cho các ký sinh trùng mang mầm bệnh lan rộng hơn và thúc đẩy sự phát triển của quần thể côn trùng (bọ, ve). Một mầm bệnh đang trở nên phổ biến hơn do biến đổi khí hậu là ký sinh trùng đơn bào Leishmania infantum. Nó được truyền sang người khi muỗi cát cái (Phlebotomus sp.) cắn vào da người để hút máu. Ký sinh trùng thường gây loét da khắp cơ thể, có thể khiến cơ thể suy nhược. Trong trường hợp nghiêm trọng, nó có thể gây sốt, viêm lá lách, gan và có thể gây tử vong.

 

Các nhà nghiên cứu ước tính rằng điều kiện ấm hơn và ẩm hơn trên khắp châu Âu đã tạo điều kiện cho muỗi cát và ký sinh trùng mà chúng mang theo lan rộng về phía bắc đến các vùng lãnh thổ mới. Phạm vi của chúng rộng hơn vào thập kỷ 2010 so với thập kỷ 2000. Van Daalen cho biết “Nhiệt độ tăng tạo điều kiện thuận lợi hơn cho muỗi cát tồn tại và sinh sản. Điều kiện ấm hơn cũng có thể đẩy nhanh vòng đời của ký sinh trùng trong muỗi cát”.

 

Nhóm nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng nhiệt độ ấm hơn khiến châu Âu trở nên thích hợp hơn cho loài ve Ixodes ricinus, loài có thể truyền nhiều loại bệnh khi cắn người. Van Daalen cho biết “Các bệnh do ve gây ra, chẳng hạn như bệnh Lyme và viêm não truyền qua ve, gây nên các triệu chứng từ giống như cúm đến các biến chứng nghiêm trọng về thần kinh và tim mạch, dẫn đến bỏ bê công việc, tàn tật lâu dài và tốn chi phí chăm sóc sức khỏe đáng kể”.

 

Bùng nổ về xuất bản
Khi thế giới ấm lên, nghiên cứu về mối liên hệ giữa biến đổi khí hậu với sức khỏe của người châu Âu đã gia tăng, như thấy được qua số lượng bài báo trong cơ sở dữ liệu truy cập mở OpenAlex. Các nhà nghiên cứu đã đếm được hàng trăm nghiên cứu về sự liên quan giữa biến đổi khí hậu và sức khỏe của người châu Âu được xuất bản từ năm 1991 đến năm 2022. Phần lớn các nghiên cứu tập trung vào ảnh hưởng của nóng lên toàn cầu đến sức khỏe,  một số nghiên cứu cũng xem xét phát thải khí nhà kính từ các hệ thống chăm sóc sức khỏe, hoặc cách bảo vệ con người khỏi biến đổi khí hậu đang diễn ra.

 

Các tác giả cũng nhận thấy rằng chỉ khoảng 2% nghiên cứu được công bố vào năm 2022 về sức khỏe khí hậu đề cập đến sự bình đẳng, công bằng hoặc công lý. Van Daalen cho biết “Điều này làm nổi bật một khoảng trống đáng kể trong nghiên cứu. Để ứng phó thích hợp với các tác động đến sức khỏe liên quan đến khí hậu, điều quan trọng là phải hiểu bộ phận người dân nào bị ảnh hưởng nhiều nhất và có nguy cơ cao nhất”.

 

Nguồn: https://doi.org/10.1038/d41586-024-02006-3 

 

PKL

Loading